Η περίοδος προσαρμογής των μαθητών στο σχολείο.

 

Το ξεκίνημα του σχολείου οδηγεί το παιδί σε μια καινούρια πραγματικότητα. Η πρώτη φορά στο σχολείο είναι μια δύσκολη εμπειρία τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Ο φόβος του αγνώστου, ο αποχωρισμός από τους γονείς, η νέα κατάσταση, η συνειδητοποίηση του παιδιού ότι χάνει τα «πρωτεία», η απώλεια της αίσθησης της μοναδικότητας που είχε στο σπίτι, η γνώση ότι θα πρέπει να δουλέψει και να κουραστεί για να ενταχθεί σε μια νέα ομάδα. Όλα αυτά αποτελούν για το παιδί πρακτικές και συναισθηματικές δυσκολίες, που σηματοδοτούν το πέρασμά του από το σπίτι στο σχολείο. Και ενώ «κάθε αρχή και δύσκολη», ο χρόνος προσαρμογής κάθε παιδιού στο σχολείο είναι διαφορετικός: από λίγες ώρες μέχρι λίγες εβδομάδες.

Η προσωπικότητα του παιδιού παίζει σημαντικό ρόλο στην προσαρμογή του σε νέα περιβάλλοντα. Έτσι, το κάθε παιδί, αναλόγως της προσωπικότητάς του, αντιδρά με διαφορετικό τρόπο και προσαρμόζεται με διαφορετικό ρυθμό στο καινούργιο του σχολείο. Έρευνες διαπιστώνουν ότι μέχρι και το 80% των παιδιών παρουσιάζουν δυσκολίες προσαρμογής κατά τον πρώτο μήνα φοίτησης στο σχολείο.

Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να μιλάμε θετικά για το νηπιαγωγείο.
 "Νηπιαγωγείο” είναι ένα μεγάλο όνομα, μια μεγάλη εμπειρία και «ζουν» εκεί πολλά μεγάλα παιδιά. Να είστε θετικοί για την εμπειρία, αλλά εάν το παιδί σας έχει ερωτήσεις, να τις απαντήσετε όσο πιο  ειλικρινά και καθησυχαστικά μπορείτε.

Προϋπόθεση για τους εισερχόμενους μικρούς μαθητές είναι να μπορούν να χρησιμοποιούν, ακολουθώντας τους κανόνες υγιεινής, την τουαλέτα μόνοι τους.

 Σημαντικό είναι ακόμη να βάζουν και να βγάζουν τα παπούτσια και τα μπουφάν ή τις ζακέτες μόνα τους, να πλένουν και να σκουπίζουν τα χέρια τους, και να καθαρίζουν τη μύτη τους. Ως γονείς πρέπει να ενθαρρύνετε τα παιδιά να κάνουν αυτά τα πράγματα από μόνα τους. 
Αν Εκπαιδεύετε τα παιδιά σας να αυτοεξυπηρετούνται τα βοηθάτε να γίνονται πιο ανεξάρτητα, πιο ώριμα και με περισσότερη αυτοπεποίθηση, ενώ παράλληλα εξοικονομείτε χρόνο από την καθημερινότητά σας και κάνετε αποτελεσματικότερο το σχολείο καθώς υπάρχει χρόνος για  ενασχόληση με περισσότερο ενδιαφέροντα πράγματα.     Ανάλογα είναι τα οφέλη αν συνηθίσετε τα παιδιά σας να είναι υπεύθυνα  για το συμμάζεμα των παιχνιδιών τους και την γενικότερη  τακτοποίηση του δωματίου τους αφού μία από τις προκλήσεις που θα κλιθούν να αντιμετωπίσουν εδώ θα είναι η τακτοποίηση και ο σεβασμός του χώρου ,των παιχνιδιών και των βιβλίων.
  Προετοιμασία για την σχολική ρουτίνα     Ένα άλλο βασικό βήμα για την προετοιμασία του παιδιού σας για το νηπιαγωγείο είναι να έχει αποκτήσει το παιδί σας  μια ρουτίνα χρονικής ακολουθίας πολύ πριν αρχίσει το σχολείο. 
Αυτό περιλαμβάνει το βραδινό ύπνο στην ώρα του(9.00. μ.μ το αργότερο )και έγκαιρο ξύπνημα το πρωί ώστε να προλαβαίνει να ετοιμάζεται(μόνο του ) και να παίρνει ένα καλό πρωινό. Εκπαίδευση  σ’ αυτή τη   ρουτίνα επιβάλλεται να ξεκινήσει  τουλάχιστον 2-3 εβδομάδες νωρίτερα  ώστε να προλάβει να προσαρμοστεί ομαλά στο νέο του πρόγραμμα, και να μην συνδυαστεί αυτή η αλλαγή σχολείου με φωνές και  εκνευρισμούς. Με αυτόν τον τρόπο δεν είναι ένα σοκ  το ξεκίνημα για το  νέο σχολείο από την πρώτη ημέρα.      Αν το παιδί σας δυσκολεύεται να κάνει φίλους  βοηθήστε το καλώντας τα παιδιά κάποιων γνωστών σας στο σπίτι ή ενθαρρύνετέ το στην παιδική χαρά ή την παραλία να γνωρίζει άλλα παιδιά της ηλικίας του επιβραβεύοντας την πρόοδό του με φράσεις όπως: μπράβο έκανες ωραίο παιχνίδι σήμερα. Ειδικά επιβραβεύστε το κάθε φορά που παίζει χωρίς να μαλώνει με άλλα παιδιά και βοηθήστε το να λύνει τις διαφορές του με συζήτηση.    Αν το παιδί σας δεν έχει πάει παιδικό σταθμό και δεν  σας έχει αποχωριστεί άλλη φορά για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι σκόπιμο να το προετοιμάσετε νωρίτερα γι’ αυτό. Θα μπορούσατε να βοηθήσετε το παιδί σας αφήνοντάς το σε κάποιο φιλικό ή συγγενικό σας πρόσωπο με το οποίο έχει καλή σχέση,( για να αισθάνεται πιο ασφαλές)κάποια ώρα της μέρας , με την πρόφαση ότι έχετε μια σοβαρή δουλειά και δεν μπορείτε να το πάρετε μαζί σας.  
Σταδιακά, αυξήστε το χρόνο που θα είστε μακριά. Καθώς φεύγετε να είστε  ήρεμη,  με αυτοπεποίθηση ότι κάνετε  το σωστό και  χαμογελαστή, μ’ ένα φιλί πείτε: τώρα θα φύγω και  θα έλθω αργότερα. Τα παιδιά είναι καταπληκτικά βαρόμετρα των ενηλίκων, έτσι εάν  εσείς είστε ανήσυχες προσκολλώνται σε εσάς. Αυτό βοηθάει στην μετέπειτα  προσαρμογή του  στο νέο περιβάλλον που φυσικά γίνεται ευκολότερη, αν το παιδί σας είχε  βιώσει σύντομα χρονικά διαστήματα ( από 1 ώρα έως και 3 με 4)χωρίς εσάς σε άλλα μέρη πριν.     Επίσης, είτε το παιδί σας είχε προηγούμενη επαφή με σχολείο είτε όχι μια  ακόμη καλή ιδέα είναι να το βοηθήσετε να αποκτήσει μια εικόνα του σχολείου στο οποίο θα πάει σύντομα.
Έτσι αν δε γίνεται να το έχετε μαζί σας την μέρα που θα το εγγράψετε σε αυτό ( πράγμα που συστήνουμε για να έχουμε και  εμείς την πρώτη του εικόνα μέσα στο χώρο), μπορείτε να πάτε να δείτε το σχολείο, είτε με τα πόδια είτε  με το αυτοκίνητο , να κατεβείτε ,και αν δε μπορείτε να μπείτε ούτε στην αυλή, κάντε τουλάχιστον το γύρω του και ζητήστε να σας πει πως του φαίνετε. Τέλος κάντε και σεις κάποια θετικά σχόλια  π.χ  τι μεγάλη αυλή και ωραία παράθυρα έχει και ότι είστε σίγουρη, πως θα περάσει πολύ καλά σε αυτό και θα μάθει σημαντικά πράγματα.     Για την καλή λειτουργία του σχολείου υπάρχουν κανόνες  (μερικοί  μάλιστα, όπως  το να μη βρίζουν, είναι αυτονόητοι) που από την αρχή της σχολικής χρονιάς συναποφασίζονται (κάτι σαν συμβόλαιο νηπίων  και νηπιαγωγού). Όλα τα παιδιά πρέπει να κατανοήσουν ότι είναι  απαραίτητοι αυτοί οι κανόνες για το τι τους επιτρέπεται να κάνουν και τι όχι σε διαφορετικές καταστάσεις. 
Έτσι λοιπόν,  αν το παιδί σας έχει κάποιες τέτοιες συνήθειες που δεν επιτρέπονται στο σχολείο, ενθαρρύνετέ τo να τις αποβάλλει και  να τις αντικαταστήσει με άλλες πιο ώριμες συμπεριφορές όπως να λύνει τις διαφορές του με ήρεμο τρόπο.  Για την υποστήριξη του παιδιού σας εάν το παιδί σας έχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα συζητήστε το με την νηπιαγωγό της τάξης σας.
Τα παπούτσια που θα φορά καθημερινά το παιδί προτείνεται να είναι αθλητικά (ανατομικά) με αυτοκόλλητο ή οποιαδήποτε άλλα κλειστά παπούτσια με εύκολο κούμπωμα, ώστε να νιώθει άνεση και ασφάλεια κατά την κίνησή του μέσα στην αίθουσα και στους εξωτερικούς χώρους παιχνιδιού. Εάν το παιδί δεν έχει μάθει ακόμα να δένει κορδόνια παπουτσιών, καλύτερα να αποφεύγει να φορά παπούτσια που έχουν κορδόνια, διότι αυτό θα του δημιουργεί συνεχώς πρόβλημα και ιδιαίτερα κατά τις εξορμήσεις του Νηπιαγωγείου.
Επιπλέον, όταν το παιδί  έρχεται στο Νηπιαγωγείο, δεν πρέπει να φορά κοσμήματα και να φέρνει μαζί του είδη αξίας, τόσο για παιδαγωγικούς λόγους όσο και για λόγους ασφάλειας (πνιγμούς από αλυσίδες στο λαιμό κ.λπ.) αλλά και για τον κίνδυνο τής απώλειας αυτών των αντικειμένων.
Συστήνονται επίσης ευκολοφόρετα ρούχα τύπου φόρμας και σίγουρα (εκτός ίσως της πρώτης μέρας) όχι τα καλά του. Η συνέπεια στο θέμα της ενδυμασίας και συνολικής εμφάνισης  είναι καθοριστική για την εύκολη προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο, συμβάλλοντας στο να αισθάνεται άνετα και φιλικά με το σύνολο των συμμαθητών του.
Καθημερινά το παιδί θα πρέπει να φέρνει στο Νηπιαγωγείο μία τσάντα. Η τσάντα αυτή θα πρέπει να έχει κατάλληλο μέγεθος για την ηλικία του (ούτε πολύ μεγάλη, ούτε πολύ μικρή), ώστε να χωρά όλα τα απαραίτητα και να μπορεί να τη χειριστεί μόνο του. Μέσα στην τσάντα θα πρέπει καθημερινά να έχει τα προγεύματά του και όσα απαιτούνται για αυτά.
Πρόγευμα Σύμφωνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα τα παιδιά προγευματίζουν  καθημερινά γύρω στις 10.30π.μ. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο το παιδί να φέρνει στην τσάντα του:• το πρόγευμα του • μία μικρή υφασμάτινη πετσέτα που θα στρώνει στο τραπέζι • ένα παγουρίνο ή πλαστικό μπουκάλι για νερό  • ό,τι άλλο είναι απαραίτητο (π.χ. κουτάλι, καλαμάκι).
Προτείνεται οι γονείς να δίνουν υγιεινές τροφές στο παιδί τους ως πρόγευμα, όπως ένα σάντουιτς, ένα γιαούρτι, κάποιο φρούτο (καθαρισμένο), ή οτιδήποτε άλλο προτιμά το παιδί. Καλό είναι να αποφεύγεται να φορτώνεται το παιδί με πολλά φαγώσιμα ή πράγματα που δυσκολεύεται να τα διαχειριστεί και να τα φάει, γιατί είναι πιθανό αυτό να αποτελέσει αφορμή για αντιδράσεις προς το Νηπιαγωγείο, ειδικά τις πρώτες εβδομάδες. Σοκολάτες,γαριδάκια, τσιπς, ξηροί καρποί, καραμέλες και μαστίχες, να αποφεύγονται –κατά το δυνατόν– για λόγους υγείας και ασφάλειας των παιδιών. Τέλος επειδή αρκετά παιδιά διαμαρτύρονται και ζητούν φαγητό από τις 9.30 παρακαλούμε να παίρνουν ολοκληρωμένο πρωινό  πριν ξεκινήσουν τη μέρα τους( όχι μόνο γάλα).